Introduction
South Korea nih
Myanmar a bawmhning (ODA) cu nikhat hnu nikhat a ṭhang chin. South Korea nih
Myanmar a bawmhning cu soft power le realism theory kha a hman. Myanmar ram a
bawmh thawng in amah ca ah benefit zong kha a tuak ve. Nihin i a tuahmi lakah
2011 ah thawkmi Seamaul Undong cu thil ṭha tam ngai a chuahpi ti, a si. South
Korea nih ramdang ram a bawmh dan cu foreign aid i Western lei model he zong aa lo. Japan
ram i ramdang bawmhning a tuahning he tam ngai aa lo tiah an ti. Mi cheukhat
nih cun , "South Korea seems to have followed the past path of Japan in
foreign aid", tiah an ti. Myanmar ram chung ah a bawmhning cu ODA le FDI tin
phun hnih in an ṭhen. FDI bawmhnak Myanmar ram chung ah a pek zat hi SEA ram hna
lak ah Vietnam dih in a tambik pahnihnak a si. ODA in 1991 in 2016 tiang
Myanmar an bawmhmi (disbursement an tuahmi) hi US$ 222.25million, 2011 in 2015
tiang ah US$ 104.54 million, 2011 in 2016 ah US$ 682.74million an si. Myanmar
le South Korea pehtlaihnak kan zoh ahcun consular relations an ngeih cu 1961 ah
a rak si i, diplomatic relations an ngeih cu 1975 thawk in a rak si. South
Korea nih ODA in Myanmar a bawmhnak cu amah i self -interest pathum ruang ah a
si; the North Korean issue, China le Japan i zuam duhnak le domestic politics
hna ruang ah a si. Hi capar ahcun South Korea
ramchung politics ah Myanmar- ODA nih zei ṭluk in impact a tuahmi timi le zeitin in a bawmh timi kong ka rak ṭial
lai (ODA cu President a rak hruai).
1. North Korea
kong ah Myanmar Bawmh
South Korea
cozah nih aa zuammi lakah North Korea i denuclearization le Korean ram khat i
fun ding hi a si. Hi bantuk aa zuammi hmuh khawh nakhnga ODA i a hman. North
Korea kong he pehtlai in South Korea nih ASEAN ram pawl sin in thazaang peknak or support hmuh a duh. Sihmansehlaw, UN human rights kongkau ruang ah Myanmar ram ah South
Korea cawlcanghnak cu duhning tluk in Vietnam, Mongolia le Laos ram hna i an
cawlcanghning bantuk in a cawl kho lo. Cun, Myanmar cu North Korea ram he thil
a kuami lakah top ten ah arak i tel ruang ah arak si ve. Tc, 2007 ah US$
301,000 zat North Korea nih Myanmar ram ah thil an kuat. Thein Sein zong nih
South Korea President Lee Myung Bak he an i ton lio ah North Korea thilri tampi
kan hman tiah a chim. Cun, UN report zong ah Myanmar ram cu nihin tiang ah
North Korea in thil an lak tiah a um.
Myanmar ram
sifaknak cu North Korea ram i sifaknak he aa lawh ca ah Myanmar ram bawmh cu
nikhatkhat i Korean i funh (One Korea) tik i sermi ram ca ah
"rehearsal" khan a si ko tiah a timi zong an um. Western ram tampi
nih Myanmar ram innkaa an phihkhar lio hmanh ODA cu Myanmar ram chung ah rian arak ṭuan
ko tin, Annual Report 1994 nih atanglei bantuk in a chim.
"Socialist ram Myanmar ram cu ram tampi nih phih kharnak a tong ko nain nihin i ralkap cozah nih hin democracy lei ṭhialnak an i zuam duahmah ti cu constitution an tuahmi ah alang. Myanmar cozah nih South Korea cozah sinah bawmhnak an hal"
Kim Dea-jung
chan ahcun human rights kongkau ruang ah Myanmar he an i pehtlaining cu hnulei
ah a kir. Roh Moo hyun cozah chan ah a zual chin, economic sanction te pawl a
hung chuak. Sinain, South Korea ca ah Myanmar a biapinak cu North Korea
thazaang derter ding ah a si ṭhiam.
Tuluk le Japan
he I zuamnak
US dih in ASEAN
ram hna hi South Korea nih investment tuah a duhbiknak pahnihnak a si. Amah South
Korea hrim hi ASEAN ram ah export a tuahbik pa nga arak si i, FDI in ASEAN ram
10 ah 2018 ah investment an tuah zat hi US$ 58.33billion a si tiah an thanh.
Nikhat hnu nikhat hi a rank a kai fawn. Myanmar ram zoh ahcun China cu 1988 in
nihin tiang Myanmar ram chung ah investment a tuahbik a si. 1988 in 2017
tiang US$ 19.90 billion a hman. Japan
nih 2013 ah Myanmar leiba US$ 3.7 billion a ngaih thiam leng ah project tampi
in a bawmh rih fawn. Cu lak ah South Korea nih a bawmhmi cu US$ 130 million lawng arak si. 2013 hnu in South Korea nih a
bawmhning a karh. Biana ah, Incheon International Airport Corpoaration kha
Hanthawaddy International Airpot sak ter, ruahnak pek le, Infrastructure,
transportation kong te hna ah hung bawmh chin. Park Quen Hye chan ah South Korea
FDI a rak ṭhat lem lo ca ah Myanmar ram sin in hmuh ṭhanding a miat a fian deuh
ding lawng an rak ruah. Cu ruang ah Myanmar ram nih South Korea cozah cung ah
biahalnak tampi an rak ngei. South Korea i Myanmar ram chung i investment a
tuahmi zat cu Japan le China he tahchunh ahcun a tlawm ngaingai ti hmuh khawh a
si.
Domestic
Politics and Political Scandal
2009 ah Lee Myung Bak nih "New Asia Initiative" timi Asia ram he pehtlai ningcang thar ahung thanh. ASEAN nih ASEAN-Korea Investment Agreement an thut bantuk in ASEAN - Korea Trade in Goods Agreement le ASEAN-South Korea Free Trade Area min an rak thut. 2015 i Seoul cozah nih ASEAN ah an bawmhmi zat cu US$ 400 million a rak si. ASEAN ram in 7,000 trainees an rak auh leng ah 10,000 South Korea volunteers pawl cu ASEAN ram ah rian an rak ṭuan. 2011 ah Saemaul Undong zong UDA tang in an rak tuak. 2016 ah rian ṭuan ṭi ding min thutnak tete zong an rak ngei. Cu lakah Myanmar's National Comprehensive Development Plan 2011-30 aa tel bantuk in Country Partership Strategy 2016-20,Economic Policy of the Union of Myanmar 2016 ti bantuk arak i tel. Moon Jae in chan ahcun Myanmar ram i ODA cu tlawmpal te an dorh deuhnak a ruang cu 2016 i a rak ummi political scandal ruang ah arak si. Sinain 2018 ah Saemaul Undong ODA ca ah budget an karh. Media nih an chim ning ahcun Moon cozah nih budget karh ding an lung an i letnak cu ASEAN-ROK Summit ah Suh Kyi le Moon Jea In tonnak an ngeih hnu in a si, an ti.
Conclusion
Hi capar nih cun South Korea nih Myanmar ram i an tuahmi ODA kong ah an ram chung political factor nih zei tluk in influence a tuah timi kha a si. A cung ah kan hmuh bantuk in pakhatnak ah North Korea factor kong he pehtlai in Myanmar ram ODA cu a cawlcangh timi a si. Pahnihnak cu South Korea ca ah Japan le China he zuam in Myanmar ram ah an ODA tuah hi a har timi hmuh khawh a si. Pathumnak, South Korea ramchung politics kong ahcun Lee Myung Bak le Park chan i Myanmar ram pehtlainak cu a theipar a ṭhami an tampi. ODA policy cu President a tuahmi a si. An pahnih an tuahmi lak ah Saemaul Undong ODA le K-town project in Myanmar ti bantuk aa tel. Hi capar ah fiang te in kan hmuh khawhmi cu South Korea nih amah security ca le economic ca ah Myanmar ah ODA a tuah ti hi a si.
___
Ref:
Hyo-Sook Kim . Number 3, December 2018. "The Political Drivers of South Korea's Official Development Assistance to Myanmar". Contemporary Southeast Asia: A Journal of International and Strategic Affairs, Volume 40, pp. 475-502 (Article)
A tha tuk kaa lawm
ReplyDelete