Empower, Engage and Inspire

Sunday, November 05, 2023

Operation 1027 Siloah Operation 1027- 3 BHA


Operation 1027 timi cu Myanmar ram ah tlangcung  hriamthlaibuu buu thum a simi, ralkawi unau hna Myanmar National Democratic Alliance Army (MNDAA), Arakan Army (AA) le Ta’ang National Liberation Army (TNLA) nih 2023 October 27 ah an thokmi Kawl ralkap ralhrang dohnak operation a si. Hi ralkawi unau pathum fonh hi, mirang holh in The Brotherhood Alliance an ti i, a tawinak in 3 BHA an ti hna. Hi operation cu a foinak in “operation 1027- 3BHA”ti zong in an auh. Myanmar caan 2023 November 5 tiang ah unau pathum ralkawi (3BHA) he ṭang in Min Aung Hlaing ralkap a domi buu hi Aljazeera tadinca ṭialning ahcun tlangcung hriamtlai phu 7 an si. Irrawaddy media nih cun 1027 operation ahhin KIO, KNDF, PLA le BPLA (Burma People Liberation Army) zong 3BHA he ral an tu cuahmah, a ti. Ralkap uknak in luat a duhmi Myanmar rammi tampi zong nih 1027 cu thazaang an hung pek hna. NUCC, NUG, CNF le adangdang phu hna zong nih 1027 operation cu a biapi tuk i, tha kan pek cio tiah cathanh an chuah cio[i].

Ral Thawhnak Aruang
3 BHA nih an chimmi zoh tikah operation 1027 nih a tlangpi in aa timhmi cu phun li in hmuh khawh a si. Hramhram ralkap uknak hlohding, tlangcung hriamthlai hmunhma ah Kawl ralkap nih dohmi ngolterding, Myanmar ram cu mah te khuakhan lairelnak hram a bunhmi Federal Democracy ram in serding le China le Myanmar rami ah a cangmi online mi hlenthawinak (gya phianh) kong fimṭawlding pawl hi an si. Hi bantuk an i timh tuahmi ruang ah 2021 hnu ah a chuakmi dothlengtu pawl nih operation 1027 cu thazaang an pek cio hna. Dr.Tayyar San nih cun, “operation 1024 nih fiangte in a langhtermi cu Spring revolution le Myanmar mipi duhnak hi zeidah a si timi hi a si ca ah MAH cu kan tei hrim lai” a ti. BPLA biachimnak nawl ngei Ko Lin Lin nih a chim ve mi cu, “Hi operation 1027 ah i telnak caan ṭha kan hmuh ve ca ah kan in uanthlar tuk” tiah a chim ve. BPLA cu Kawl miphun hram bunhmi hriamtlai an si i, operation 1027 ah a biapimi hmunhma pahnih ah ral a tumi le sakhan lami an si ve[ii]. MAH ralkap dohding mipi nih cozah sermi NUG humhim naklei vuanci Yee Mon nih cun, “1027 operation ahhin NUG MOD kuttang in Mandalay PDF le adang PDFs pawl zong ral an tu hna bantuk in kan hawile tlangcung hriamtlai zong an i tel hna. PDFs/LDFs ral an tuknak hi kum 2 a si cang. Hi bantuk caan ah operation 1027 a hun thawh tikah ralhrang cu a cei hma chin ko lai. Hi bantuk sining cu caan ṭha la in PDFs raltukning cu fak deuh in kan i zuam lai, a ti. NUCC zong nih operation 1027 cu lunglomh te in kan cohlan i kan don e, tiah October 29 ah cathanh an chuah ve[iii].

3 BHA hruaitu pathum

Raltuknak Hmunhma
Operation 1027 nih ni (9) chung ral a tuknak ah November 4 tiang ah ralhrang sakhan 106 ṭluk a lak cang tiah Irrawaddy news nih a ṭial. Hi sakan 106 hi atam u cu chaklei Shan ram ah an si hna. Hi hmunhma hi zei bantuk hmunhma a si ti ahcun Myanmar cozah nih China cozah sinah thil a kuatmi 100% chung ah 80% a luhnak lam a si, ti a si. Ahlei in 3BHA nih lakmi chung in Muse township i Phaungsai le Chin Shwe Haw ti pawl hi a biapi mi khuapi an si hna. Chaklei Shan ram ah ralhrang ral an hun sungh tikah chawklet chawkhrawl tuahnak lam pawl zong 3 BHA kut ah a hung phan. Hi lak ah abiapi taktakmi lam Lashio in Muse lam, le  Lashio in Chin Shwe Haw zong an i tel. Cheukhat thawngpang ahcun chaklei Shan ram khuapi Lashio khualipi chung ralhrang sakhan zong hi 3BHA nih an lak hnik ko nain SAC van ral ruang ah an lak kho lo tiah an ti[iv]. Myaelatt Athan nih a ṭial ve ning ahcun Mandalay he a hlat lonak ah a ummi Madaya khuapi ah ralhrang nih ralkap tampi a chap an ti. Aruang cu Mandalay PDFs, Madaya PDF le Sinku PDFs ti bantuk hi TNLA nih raltuk a chimmi hna an si ca ah operation 1027 he zulhdawi in ralhrang tuk an si kho kha ralhrang nih an hngalh ca ah an I timh tuahmi a si lai ti an zumh.

Operation 1027 aa thawknak hmunhma

China Dirhmun

China i Myanmar kong he pehtlai in a duhmi cu Myanmar ram ah raltuknak um loin China sipuazi pawl hlan bantuk in a kal khawhding kha a si. Nain, uknak lak hnu ah Myanmar le China ram ri MAH ralkap uknak hmun Kokang peng, Shan State Special Region 1 zong in theihmi hmun ahhin online mi hlennak (Kawl nih ကျားဖြန့် an ti) a karh tikah China a thin a phan. Cuaah, 2023 May thla in October thla karlak ah China ambassador nih SAC cu voi 8 leng “ gya phianh” fimṭawl ding a fial hna. Ahlei in 2023 May thla chung ah China ramleng lei vuanci zong nih Naypidaw a phan i “gya phianh” ṭha te in na kuri ahau tiah a chim bantuk in, 2023 July thla zong China cozah aiawh pakhat zong nih Naypidaw ah “gya-phianh” kong ah SAC cu pressure fakpi in arak pe. Nain, caan saupi SAC nih thiang hiarhiar in zei hmanh a tuah kho lo. 2023 October 1 a phak tikah China nih Kokang mirum (10) gya phianh he an i pehtlai tiah a tlaih hna. 2023 September 6-7 ah Myanmar ram tlangcung hriamtlai ah a nganbik a simi Wa timi UWSA nih  gya phianh a tuahmi China minung 1200 a tlaih hna i, China cozah sinah arak kuat hna. 2023 October 7 ah Kokang nih China mi 380 cu gya phianh an tuah tiah an tlaih ve hna i, China ah an kuat ve. October 27 ah 3 BHA nih 1027 operation an thok. Cu tlawmpal ah China humhimnak vuanci cu SAC zungchok umnak Naypidaw ah a zuang, gya phianh ṭha te in an fim tawl lai tiah SAC cu a va chimh ṭhan. Hi bantuk thil sining cuanh tikah Shan ram ah gya phianh a um loding hi China cozah nih a duhmi a si kha pakhatnak ah a lang. Nain, cucu a duhmi cu SAC nih a tuahpiak kho lo tikah China ram ah chiatnak a karh. Cucaah, China nih  atu lelek SAC cu arak rat hnawhnak hi a si. Khattelei ah, UWSA le Kokang te nih ramkhel an i celh ve i, SAC nih a tuah kho lomi cu gya-phianh ah aa telmi China pawl tlaihnak in an thok. China mi tampi cu an tlaih hna i, China cozah sinah an ap hna. Unau pathum 3 BHA zong nih an thanhmi cathanh ah a biapi ngai in an ṭialmi cu “gya phianh” lohter hi a si. Cu a si ca ah operation 1027 kong ah China dirhmun hi kan zoh tikah a biapi mi cu “gya phianh lohter” hi a si. Operation 1027 aa thok hnu 2023 October 31 ah SAC nih “gya phianh” cu ka hloh dih lai tiah a ti ve tikah nihin Myanmar ramkhel ah China duhnak zulh a biapit ning hi hmuh khawh a si. SAC nih maw China a lung a tlinhter khawh lai, 3BHA nih dah ti cu cuanh rih ahaumi a si hnga. Phundang deuh in vun chim ahcun operation 1027 in China bawmhnak cu SAC nih maw siloah 3BHA nih dah an an co hnga[v]? Silo le, China duh bang SAC le 3 BHA hi remhdaihnak an tuah kho hnga maw?

MAH ralkap nih an tlaihmi gya phianh sualnak a tuahtu Chinese pawl China cozah nih kalpi lio

Zei Bantuk Result Dah A Chuak Kho?

Ramkhel thiamsang pawl nih an ruahmi lakah aa khatmi ruahnak pakhat cu SAC ralkap cu ral an tuknak kum 2 a luan cang ca ah an ba cang. Ralkap thazaang zong an zor ca ah van raltuknak deuh hi an i bochan ko lai ca ah 3 BHA le mipi dirpinak hi a biapi lai, an ti. An chim duhmi sullam cu 3 BHA le mipi dir ṭinak ṭhawn ahcun SAC sunghnak a si ko tinak kha a si[vi]. Cucaah, 3 BHA power hi a biapi ngai khan ah a cang. 3 BHA ralkap thazaang hi kan zoh tikah MNDAA nih hin ralkap 7,000 +, TNLA nih ralkap 8,000+ le AA nih ralkap 30,000+ hrawng an ngei[vii]. Cu lengah KIO, KNDF, PDFs, PLA. BPLA ti bantuk ralkawi hna zong nih operation 1027 ah an hun i tel cio tikah ralkap thazaang ṭhawn ngai dawh an si. Cucu ni 9 chung in an lakmi ralkap sakhan 106 a sinak in hmuh khawh a si ko. Khatlei ah, ralhrang ralbawibik Min Aung Hlaing nih cun Shan ram buainak cu ka fim tawl colh lai tiah fiang te in a chim ve. Arakan ram ah siseh, Mandalay peng Shan ram ral aa thoknak he aa naihnak ah ralkap thazaang a chap duahmah ti zong hmuh khawh a si. Nain, zeiṭluk a ṭhawn rih hnga ti bal fiang in hngalh lo in ruahnak cio in chim a si tikah a fiang in hngalhmi a um lo. Nain, a fiangmi cu ralhrang cu ral an tuknak a sau cang timi hi a si. Ramkhel thiamsang pawl nih an chimmi pakhat cu Myanmar ram pumpi ah SAC doh ral thawhnak hmunhma a tam tuk ahcun SAC ralkap an i phazo lai lo ca ah an sung kho timi a si ve.



References: 

Share:

0 comments:

Post a Comment

Search