Empower, Engage and Inspire

Sunday, November 14, 2021

Aa Phundangmi 2021 Dothlennak, Rammi Ca Ruahchannak- II

Capar tawi te in ka rak ṭial. FB ka hawile nan dihlak in Bawipa nih thluachuah in pe cio ko hna seh. Tutan ka ṭialmi cu NUG i, a ṭhawnning le Myanmar ram tuanbia i amah bantuk rallokap cozah a dohmi an rak um bal lonak le NUG-Ministry of Defense le NUG- Ministry of Foreign Affair kong tlawmte a si. A tawi te in ka ṭial ca ah a dihlak in nan rel khawhding kaa ruahchan.

NUG hruaitu cheukhat

Rallokap a domi cozah sermi lakah NUG hi a ngan i, a ṭhawngbik a si timi hi National Coalition Government of the Union of Burma (NCGUB) hruaitu hlun pakhat nih arak chim bal. National Coalition Government of the Union of Burma (NCGUB) timi cu 1990 ah Rockville, Maryland, United State hramh bunh in an rak dirhmi a si, ti a si. Phundang in, 1990 lio i rallokap nih thimnak teitu NLD sinah  uknak nawl pek duh lo ruang i a chuak buainak nih a hrinmi rallokap a dohtu cozah ti khawh a si, Prime Minister ah Dr.Sein Win arak si. US nih zung hunmi cu a theipi hna. Asia ram ah Timor Leste ram lawng nih an rak cohlanmi arak si. Norway ti bantuk he pethlainak ṭha an rak ngei ko nain zung ngaingai an rak ong kho lo. Ministry pa 10 arak um. Liberated area in an rak cawlcang ve len nain, a phi chuak ngai a um lo hnu 2012 September 12 ah arak thi.

NUG cu 2021 April 16 ah rak dirhmi a cozah buu a si. Achung innkaa vun luh tikah hmuh khawhmi cu tlangcungmi tampi an i telnak, tlangcung hriamtlai thlahmi kusale an i telnak, le ram tampi nih cohlanmi an sinak, International Communities an dirh kamhnak, ASEAN, UN, ti bantuk lawng si lo in ramchung mipi nih an dirpi ning zoh tikah NCGUB he cun an rak i tlau ngaingai. Cucu a um bal lomi a si. Fiang deuh in kan hun bih hmanh lai. NUG nih (nihin tiang ah) Ministry 17 a ngei, CRPH le NUG zungpi he cun 19 kan ti lai. NUG nih zoom in ahmasabik press conference a tuah lio ah "NUG cu rammi 91% nih cohlanmi kan si" arak ti bal. 

1. Ministry of Defense hruainak in NUG nih tlangcung hriamtlai EAOs hna he Central Command and Coordination Committee/C3C) cu kan dirh tiah NUG- Ministry of Defense chungtel pakhat Oct 28, 2021 ah Myanmar Now sinah a rak chim. C3C ahhin tlangcung hriamtlai lawng si lo in NUG nih a dirhmi PDF siseh, Tlangcung ram ah a ummi CDF te pawl zong an i tel i, mi tampi an i tel khawhding kan i zuam chin lai ti a si. Ramchung thil a umning vun zoh tikah PDF an ṭhawng ve ning le an ral a ṭhatning hmuh khawh a si. Nifatin rallokap cu an thah hna leng ah rallokap uknak mechanism rian a ṭuan khawh lonak hnga rallokap bawmtu le mipi zuartu timi "dalan" pawl cu an ṭhio duahmah__ news ah hmuh khawh an si. Cun, Lai meithal te in ral a domi CDF hi khuaruah in aral a ṭhami Chin mi nih dirhmi an si. Mindat CDF hoi hna cu May thla thok te in nihin tiang rallokap an dirh onh khawh. An khua le an ram a hme nain, an lungthin cu vawlei pumpi tia in a ngan i, a ṭhawng. Hi nih a langhtermi cu Mipi nih zeiṭluk in dah dinfelnak le federal democracy kan duh timi hi a si. Kumkhat si deng cang hmanh sehlaw, MAH nih uknak a la kho bak rih lomi hmuh khawh a si. Ramkhel thiamsang pawl nih an chimmi cu Local defense force (PDF/CDF) bantuk hi rallokap nih a ton bal lomi ral an si. An ṭhawng chin duahmah tikah rallokap ca ah a fakbik harnak a pe kho tu, an si lai. Rallokap nih kum 70 leng a rak tonmi cu tlangcung hriamtlai sawhsawh lawng an si, an ti.

Hriamtlai EAOs tam deuh zong, NUG he rian an ṭuan ti hna. Tlangcung hriamtlai lak ah a ṭhawngbik Wa (UWSA), SSPP le NDAA dah ti lo nih cun MAH uknak lak cu an mawhchiat dih. 2021 i a cawlcangmi hriamtlai phu 18 chung ah phu 12 nih cun NUG he naihniam in rian an ṭuan dih leng ah MAH tiang an doh cio. Adang phuthum a simi KNPP, AA le MNDAA zong nih MAH uknak lak cu an mawhchiat ve. Nizan nai ahcun AA le rallokap zong nih an i kap ti, a si. Cucaah, tlangcung hriamtlai phu hna hrim nih rallokap hi fakpi an doh timi cu hmuh khawh a si. Tangcungmi ca ah a biapi mi cu "federal democracy" hi NUG nih zeitin a phi a chuah lai. Siloah, tlaihmi NLD pawl chuak hna sehlaw zeidah a cang lai timi kong hi a si. CNF Chairman Pu Zing Cung nih cun CRPH Charter i aa telmi "federal democracy, self-determination, equality" ruang ah NUG le CNF rian ṭuan ṭi ding biakam kan ser kha a si, tiah arak chim bal.

2. Ministry of Foreign Affair cawlcanghnak hi tlawmpal ka rak telh chih lai. Aruang cu international cohlannak hi kan ram ca ah a rak biapi tuk timi tuanbia a um. 1952 hrawng ah US dirhpinak in China ram buai ruang ah Communist nih a teimi Kuamintang ralkap pawl cu Shan ram ah um hmun an rak khuar. U Nu cozah nih Shan State cu martial law tang ah kum hnihchung (1952-1954) arak chiah. UN le ramdang ah U Nu cozah nih Shan ram i Kuamintang um hmun khurnak cu an rak doh. Cu ruang ah 1954 ah UN nih Shan ram i Kuamintang chuahding pressure arak pek hna ca ah , Kuamintang ralkap 10,000 leng cu Taiwan ram ah vanlawng in an rak chiah hna__ Taiwan cu China ram uknak cuhnak ah a sungmi Kuamintang nih an rak dirhmi a si, Kuamintang cu 1949 hlan China cozah tlaitu an si. Hi bantuk ruang ah UN dirpinak hi abia taktak tiah a ruatmi an tampi ve. UN ah Kyaw Moe Tun kha NUG cozah kusale phun ah cohlan peng a si ahcun sullam tampi a ngei hnga.

ASEAN kong hi a biapi ve. Khin Ngunt te nih ASEAN cohlannak kha an rak hman i, an uknak ṭhawnter an rak i zuam ti, a si. Cucu MAH nih arak zulh hnik nain tutiang ASEAN lei in a tlam a tling rih lo. Tuzarh chung ah Japan le China i bawi pahnih SAC he biaruahnak an ngei lai ti a si. Hihi nih ASEAN lungthin athleng hnga maw theih a si rih lo. Nain, ASEAN lungthlen hi SAC nih an i timh ngaingai ti cu ASEAN nih ASEAN meeting ah SAC cozah a sawm hna lo ruang ah SAC nih thongtla tampi a thlahmi hna in a lang. NUG nih ASEAN ah "Ambassador" an khanh cang. A rank min cu "ambassador" ti bak a si_ Kap hnih cohlanmi timi sullam a ngei nain, tutiang ah ASEAN lei nih officially te in NUG kusale cu Myanmar cozah kusale ah kan cohlan ti bal thawng an thanh rih lo.

Nihin tiang NUG nih ramdang ram 6 ah United Kingdom, U.S, France, Czech Republic, Australia, Korea, zung an hun cang i, zung 2 zong on ding timh tuah cuahmah lio a si. Zung onning hi nikhat hnu nikhat a karh chin lengmang. Ramdang ahhin ramdang a ummi Myanmar Communities pawl an rak ṭhawng tuk ve leng ah Myanmar democracy hmuhding a dirpi mi ram an rak tam tuk. Hihi gobalization nih a chuahmi "democracy" uknak ruang ah a si hnga maw ti a ruatmi an um ve. Phundang in chim ahcun MAH te an sualning cu 21 century ah minung nih cohlan lo phun a si ca ah ramdang tampi nih ṭanhpi a sinak hi arak si. Nihin tiang NUG cozah rian a ṭuan khawhnak ding ah chawva in tambik a bawmtu hi ramdang a ummi Myanmar mi an si. Korea ahcun Myanmar Communities 28 nih NUG an dir pi i, NUG sinah thlakhat sing 2,000 an kuat khawh. Mah leng ah NUG sin si lo in direct in a pechanmi buu siseh, minung siseh an rak tampi ve.

Biatlang vun khumh ahcun, NUG cu NCGUB tam tuk in an rak i dang, tahchunh awk hmanh a rak ṭha lo. An dirhnak a ruang zogn arak i dang i, a dirpi tu or thazaang a petu milu thazaang zong an rak i dang timi hmuh khawh a si. NUG nih ramdang i, zung 6 a onnak ram pawl hi vawleicung super power a ngeimi ram an i tel. Vawleicung thlennak ding key a ngeimi an i tel fawn. UN ah kusale an ngei fawn. SAC bal UN cu chim lo ASEAN hmanh ah pheo mi an si. Cu leng ah tlangcung hriamtlai EAOs hna nih NUG an dirpi nih cun a mak ko. Phu 18 chung 12 nih an ṭanpi. Phu 3 bal nih NUG kan ṭanpi an ti lo nain MAH uknak lak cu an mawhchiat ve. Ramchung ah local defense an thawndan hi key pakhat a si te kho men tiah political scientish tampi nih an zumh fawn. Cucaah, 2021 dothlennak cu aa phudangmi a si i, kan ca ah ruahchannak a ummi a si ko. Aa Phundangmi 2021 Dothlennak, Kannih Ca Ruahchannak.

____
The Chan
14/11/2021
Sunday

Share:

0 comments:

Post a Comment

Search