"Free and Fair Election"

"Free" timi "zalonnak" ti cu " a ho hmanh nih hnahhnawh lo" khi a si. Cucu "election" he aa komh tikah a sullam cu thimfung thlaknak ah zalonnak um seh ti kha a sawh duhmi a si. Ho hmanh nih mah party hi vote tuah tiah tinak nawl a um lo i, ho hmanh nih hi party hi na vote lo ahcun tiah thlerhnak zong a um lo. A duh ahcun a duhmi kha thimfung a thlak khawh. Thimfung thlak a duh lo ahcun thla lo in a um kho ṭhiam. Thimfung thlakmi kha "secret"a si aherhnak cu mi nih sawi le thangchiatnak a um lo nakhnga ca ah a si. A sullam cu "mah thimfung na thlak ruang ah" ti bantuk mawhchiatnak a um lo nakhnga chim duhmi a si.

"Fair" timi "kap ṭanh lo/ ṭanh hlei ngei lo" ti khi a si rua, ka ti. Tc, mah dailuci cu a "fair" tuk kan ti ahcun mah dailuci cu "ṭanh hlei a ngei lo" tinak kha a si hnga. Cucu election he an i kep tikah political party lei in kan chim ahcun party hna i an covo an i khat dih timi sullam kha a si. Party hme an si ah, party ngan an si ah thimnak ah thimnak a tuahtu (Myanmar ram ahcun UEC) nih ṭanh hlei ngei lo kha a chim duhmi a si. Party ṭanhtu cio kha thimnak a tuahtu (UEC) nih thleidan lo in an duhmi party thimnak nawl ngeih ter kha a si fawn. Bawlung chuih tahchunhnak in kan chim ahcun thimnak tuahtu cu dailuci an si i, thimnak aa zuammi cu bawlung team pawl kha an si. Cu vialte cu fair play a si khawh nakhnga dailuci nih thleidannak a ngei lo kha aherh.

Free and fair election cu phunthum in tah a si. Thimnak tuah hlan, thimnak tuah lio le result thanhnak ti in a si.

Thimnak tuah hlan ah thimnak tuahtu nih party a chawnh biakning an i dang maw? Anih party cu register tuah ter lo i, a nih party cu register tuahter ti bantuk a um maw? ti kha a si. Thimnak tuah lio cu thimnak tuah tikah zalong te le thlerhnak um lo in thimfung kha mah duhmi te pek khawh a si maw? ti kha a si ko. Adonghnak cu thimnak result an relning a dik maw? Party pakhat kha papek in thimnak tuahtu nih thimfung an rel maw? Thimfung an firpiak maw ti bantuk in khan tah a si.

Democracy a duh takmi nih cun "free and fair election" a si lonak a hmuh ahcun rian ngeitu sin ah report kha a rian a si. Cu ti a tuahnak thawng in a ram cu democracy ah a ser timi sullam a si.

____