Empower, Engage and Inspire

Tuesday, April 09, 2019

Hlan lio Japan ram ukning (tuanbia) a dot dot (BC 13000 - AD 1912)

Meiji

1. Jomon Period (13000 BC to 300)
Japanese islands aa fun, nga tlai le ram vaih in an i cawm.
 
2. Yayoi Period (300BC - 250AD0
Facang a biapi. Cintlak kha biatak in an tuah.. The country began to unite under powerful land owners. Korea sin in thil ser dan le chanthar idea kha an lak , an ram ah an hman.



3.  Kofun Period (250-538)
Power tthawnnak alang leng ah Kinai Plain timi zong a thangcho ngai. Kum AD 400 in an ram cu Yawato Japan timi ah an i fun. Hi chan ahhin khuapi hi atu le tu rak thial a si.

4. Asuka period ( 538-710)
Kudara silo ah Paikche timi uknak le Korean pawl he daw ngai in an rak um. Beakjea (Hlanchan Korea ram i ram pakhat a simi) siangpahrang nih Japan sinah Buddhism arak phakter. Prince Shotoku nih Tuluk idea (Confucianism le Taoism) kha arak uar ngai ca ah thanter aa tim lawng silo in ahnu ahcun Chinese writing system tiang a rak tuah.

AD 645, Nakatomi no Kamatari timi nih "Fujiwara clan" a ser i,  chanthar a ser. Mah hi buu (ralkap buu) hi Samurai an chuah hlan 11 century tiang ah an rak lar taktak. Nakatomi nih Buddish biaknak kha an ram biaknak si ding a tuah. Lo pawl cu state cozah nih an cawk hna i, ningcang te in an cheuh cio hna. Tuluk dan in tax system an thawk.

5. Nara and Heian Periods (710- 1185)
AD 710 ah Nara kha khuapi ah an tuah. Cu khuapi cu Buddhist le Chinese style in an tuam. Chikkhat te ah a ngan i, ramkhel le uknak lei ah a biapimi khua pakhat a hung si. AD 784 ah Nagaoka ah an khuapi an thial. Cun, Kyoto timi ah an thial tthan. Kyoto cu kum saupi Japan khuapi a si. Hi chan cu China model in zei poah kha rak tuam chan asi ca ah Native Japanese movement ti bantuk arak chuak. Miphun dawtnak kong kha biatak in an hun aupi. Ramchung ral (Gempei war) a rak um.

6. Kamakura Period (1192- 1333)
1192 ah Minamoto Yoritomo nih ral a tei dih hna ca ah a khua Kamakura ah cozah aser; Kamukura cozah an ti.  Kamakura le Kyoto kar ah buainak a rak um. Mogols nih voi hnih khel te chim arak timh nain arak tei lo (1274 ah voikhat le 1281 ah voikhat). 1333 ah Kamakura cozah an ziam.

7. Maromachi Period (1338- 1573)
1334 ah Emperor an sersiam tthan. Ashikaga takauji nih Kyoto a lak. Siangpahrang cu Yoshino ah a zaam i, Southern court timi uknak a va ser. 1392 ah Southern courts le Northern Courts cu an i fon tthan. 1467-77 tiang Onin ral a chuak. 1542 ah Portuguese rammi nih Khrihfa mission an rak tuah hna. 1573 ah Maromachi cozah an ziam.

8. Azuchi-Momoyama Period ( 1573- 1603)
Nagshino cu Takeda clan nih 1575 ah aa tei. Nabunaga cu an thah i, Toyoyomi Hideyoshi a bawi. 1588 ah Hideyoshi nih lothlo pawl hriam nam a lak dih. Biaknak phu tete sin ummi zong a lak dih. Cucu ' Sword Hunt" an ti. 1592-98 ah Korea lak an zalh nain an la kho lo (Seoul tiang an lak nain Russia nih a nam tthan hna). 1598 an bawi Hideyoshi a thi i, Takugawa leyasu nih a chan, Sekifahara ral a tei.

10. Edo Period ( 1603- 1868)
1603 Leyasu nih Tokugawa cozah kha Edo (Tokyo) ah ser a rak duh. Nain, Toyotomi clan nih an rak doh i, leyasau zong cu Osaka castle ah an rak tlaih. 1639 ahcun international trade an rak tuah len cang; Korea, China, Netherlands le Ryukyu Kingdomle Ainu tbk,, he an tuah cu a si. 1688-1703 hi Genroku era an ti i, an rak thangcho taktak lio caan a si. 1972 ah Russia nih Japan he trade tuah aa rak tim nain a rak sung. Sangphalawng dinhnak kha limit tuah i, trade kha thittha in tuah awk ah Commmodore Mathew Perry nih arak forh hna.

11. Meiji Period (1868 - 1912)
1868 ah Meiji uknak cu aa thawk. Tokyo ah an khuapi an thial. Tokyo le Yokohama kar tlanglawng lam cu 1872 ah an tuah. Hihi a voihkhatnak tlanglawng lam a si, an ti. "Mei Constitution" cu 1889 ah an ser i, an hman. 1894-95 tiang cu Sino- Japanese war (Japan le China le Korea ral) a si i, Taiwan cu Japan nih 1894-95 ah a lak. Hi caan ahhin ca cawn lo ngah lo phungphai an thawk. Nitlak lei ca cawng an karh. Nuhrin covo ti bantuk an dirh kamh. Samurai a dih hnu ah Meiji chan cu a chuakmi a si. Samurai cu 1603 in 1867 tiang a si.

1904 - 05 ah Russo- Japanese ral a chuak i, Japan nih a tei. A pennak ram kauh a duh ca ah Korea cu 1910 ah alak dih. 1912 ah Meiji a thi i, amah caan cu a dih beh.
____

Ref:
https://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15219730|
https://www.japan-guide.com/e/e2126.html
Wikipedia
Asia Pacific and world politics by Derek Dougall
Share:

0 comments:

Post a Comment

Search