Ca tampi rel lo cun mit nih mi hmuh khawh tawk a hmu kho lo i, thluak nih mi tuak khawh tawk a ban kho lo, an ti. Carel lo ahcun pawngkam mi nih influence tuah a foi leng ah hlen zong a foi, tiah an chim rih. Carel cu hawikom minung tampi he bia va ruah bantuk a si leng ah fimnak tampi hmuhnak a si fawn. Cucaah, nihin ahcun cauk pahnih theihternak tuah ka duh. Cheukhat Lai mino hna nih zei ca dah ka rel ah a ṭhat hnga tiah an ka hal lengmang tawn. Hi pahnih ka tarmi hi cu Aung San Suh Kyi kong ṭialmi a si. Cucaah, ASSK le Myanmar politics ah lungluhnak a ngeimi nih cun rel ṭha a si tiah ka ruah.
1. Letter for Aung San Su Kyi
Noriko Otsu
"Letter for Aung San Su Kyi" timi cauk cu Japan nu Noriko Otsu nih a rak ṭialmi ca uk a si. Noriko le Suh Kyi hi hawikom ṭha an rak si i, England ram London le Oxford hrawnghrang an rak um lio ah a rak i naihniam tukmi an rak si. Hawikom unau bantuk an rak si. England ram i Japan ram ah researcher dirhmun in Suh Kyi a kal tikah Noriko te cu Japan ram ah an rak um lio a si i, Japan ram ah Suh Kyi le a fapa hniang zong ṭha te in a rak zoh khenhtu hawikom ṭha an si. Noriko le a vapa cu ram kip ah research ṭuan ah a rak kal tawnmi an si. An i ton lo tik ah zong ah ca arak i kuat lengmangmi an rak si.
Noriko cu Suh Kyi nih a nu cawngh ding ah Myanmar ram a tlun tikah SK vapa Micheal Aris le a fale an harning ti bantuk kha mit hmuh kut tongh in a hmutu arak si. Rawl zong a rak cawih tawn hna leng ah Micheal he bia tampi an rak i ruat. SK a tlun hlan i an nehnaang vialte kha a hlawi. Hi ti a ṭialmi nih England ram ah Suh Kyi dirhmun kha tampi theihternak careltu sinah a tuah. "Pound 10 lawng kan ngei cang e, Noriko.." tiah SK nih phaisa an ngeih ti lonak le rawl a chuan tawnnak kong te hna aa tel. Suh Kyi cu sepbing te aa cinh in dawr a kalnak, Suh Kyi cu zapi hmanmi thilsuknak ah thil a va suk tawnnak tbk zong a ṭial. Amah Noriko he an rak tuah tawnmi le rawl an rak hrawm tawnning zong kha tampi hmuh khawh a si.
A hlei cei in. SK i a crush kong zong a ṭial chih tikah SK le Noriko i an i naihniamning cu hawikom sawhsawh timi nakin a thuk deuhmi mawfa phun an rak si tinak a rak si. London ram ah Myanmar rammi sinak aa tlaih zungzalmi a rak si leng ah Japan ram rian a ṭuan tikah Myanmar tanzung ah tax a a peknak kong te hna zong a ṭial. Micheal te pafa pathum an rak hmei caan ah zeitin khua an sak i, an fapa le pahnih zei bantuk dirhmuh dah an ton tbk zong a ṭial fawn.
A foinak in chim ahcun hi cauk ahcun SK i ahmet lio in Noriko le Suh Kyi an i ton ṭhan tiang kong a si. Biography cauk a si ca ah rel nuam ngaingai a si fawn. Cauk hi Japan holh in rak ṭialmi arak si nain holh tampi in an leh. Kawl holh in သီတာစမ်း (စမ်းချောင်း) nih Noriko nawl hal in a leh ve. Hi ca
kan relnak thawng in SK i a dirhmun kha a hram thawk in kan theih khawh leng ah, Myanmar ram a tlun hnu i, a va le a fale pahnih an rak harning te pawl hmuh khawh a si. Ralkap chan ah Noriko le a vapa cu Myanmar ram an rak tlung nain SK hawile kan si ti hmanh an rak chim ngam lo. Ahnu ah hawikom mawfa pahnih lunglom te in an i ton ṭhannak kong hmuh le rel khawh a si.
2. Peter Popham. "The Lady and The Generals: Aung San Suu Kyi and Burma's Struggle for Freedom"
Peter Popham timi Ireland miphun journalist arak ṭialmi a si. Anih Peter hi Myanmar ram kong he pehtlai in hlathlainak tampi 1991 in a rak tuah cangmi a rak si. Asia ram kong he pehtlai in cauk tampi a rak ṭialtu scholar pakhat a si. Cucaah, a cauk hi rel awk a ṭlak i, Myanmar ramkhel a kan hrilh fianh khotu pakhat zong a si ve.
Innthong in Suh Kyi a chuah in Myanmar politics cu a thawk i, ralbawi hlun cozah luthlai pawl an dirhmun le a hlan i ralkap chung i thil a rak ummi kong kha a cawih kerh. NLD an dirhkaa in harnak a chuahnak tbk... ralkap chung ah i zumh lonak a umnak te hna zong a telh chih. Chapter 14 a sau. Suh Kyi innthong in a chuah in a thawk i, 2015 election result ah a dongh. Sihmansehlaw, a ca kan rel tikah 2010 in 2015 tiang thil cangmi lawng si lo in ralkap i an hrilh hram le SK le NLD i an hrilh hram a cawihmi nih thil hmuh bal lomi tampi theihternak a kan tuah.
Phunghram kong a ṭialmi ah Myanmar ram phunghram cu khuaruahhar a sinak kong aa tel. Hluttaw chung ah ralkap a ṭhumi cu Myanmar ram lawng an si tbk.. phunghram chung le phunghram kong ah cawih awk a tlakmi pawl kha a hlai cawih hna. A biapi in a chimmi pakhat lak ah ralkap chan i law um dan kha a rak si. Ralkap chan ahcun law a theimi sihni nakin ralbawi he pehtlainak ṭha a ngeimi sihni an rak lar deuh. A ruang cu ralkap bia in bia thluk tawn a si ca ah a si tiah, a ṭial.
Hi cauk kan relnak thawng in chanthar Myanmar politics cu tam ngai theihnak kan i chap lai. Ralkap i an dirhmun le Suh Kyi a dirhmun an i dannak le an i khahnak zong hmuh khawh a si. Cun, hluttaw chung siseh, phunghram kong siseh, ramdang he pehtlainak siseh, kahdaihnak kong siseh, tlangcungmi kong siseh tampi fonh in chapter 14 in ṭialmi a si ca ah rel tlak ngaingai a si. Cauk cu mirang ca in an rak ṭialmi asi nain မောင်မြတ်မိုး nih " ဒေါ််အောင်ဆန်းစုကြည်နှင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများ" ti in a lehmi a um. Hmai 440 leng a si.
___
May 12, 2017
Friday
12:30am
0 comments:
Post a Comment